Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της κριτικής επιτροπής, που με αλφαβητική σειρά αποτελείται από τους
– Θεόδωρο Εσπίριτου, σκηνοθέτη, συγγραφέα, καθηγητή υποκριτικής
– Κωνσταντίνο Μπλάθρα, δημοσιογράφο, συγγραφέα, σκηνοθέτη, ηθοποιό
– Θανάση Παπαγεωργίου, ηθοποιό, σκηνοθέτη, συγγραφέα
– Χρυσοθέμιδα Σταματοπούλου-Βασιλάκου, Ομότιμη Καθηγήτρια Θεατρολογίας ΕΚΠΑ, και
– Ευανθία Στιβανάκη, Ομότιμη Καθηγήτρια Θεατρολογίας ΕΚΠΑ, σκηνοθέτρια
το Πανελλήνιο Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου Δήμου Μονεμβασίας ανακοινώνει τα βραβεία του Διαγωνισμού Πρωτοεμφανιζόμενου/ης Θεατρικού/ής Συγγραφέα 2025.
Από τα πενήντα τέσσερα έργα που υποβλήθηκαν, η Επιτροπή προέκρινε στην πρώτη φάση εννέα, που είναι αλφαβητικά τα εξής:
1. «Έξω από τη Γυάλα», της Καλλιόπης Ζέππου
2. «Μαθήματα καταστροφικής γραφής», της Αντιγόνης Σδρόλια
3. «Ματωμένη Αγρυπνία», της Χρύσας Γκοτζαμάνη
4. «Μήπως φταίει η Γκόλφω;», των Βασιλικής Γρηγοριάδου & Μαρίας Συμαλίδου
5. «Ο Θεόφιλος ζει», του Γιώργου Τζεβελεκάκη
6. «Ο σκεπτόμενος», της Μαριάμ Συρεγγέλα
7. «Τα άλογα του Διομήδη», της Γεωργίας Στεφανοπούλου
8. «Το ορυχείο», του Ιωάννη Λιώρη
9. «29 Νοεμβρίου 1943», της Ευτυχίας Παπαναγιώτου
Στη συνέχεια προκρίθηκαν για βράβευση τα έργα:
🖋1ο Βραβείο: «Έξω από τη Γυάλα», της Καλλιόπης Ζέππου
Το Πανελλήνιο Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου Δήμου Μονεμβασίας αναλαμβάνει το κόστος της έκδοσης και διανομής του έργου και της τριήμερης φιλοξενίας της συγγραφέα κατά τις ημέρες διεξαγωγής του 9ου Πανελλήνιου Φεστιβάλ, οπότε και θα γίνει η απονομή των βραβείων.
Σύμφωνα με το σκεπτικό της Επιτροπής, πρόκειται για μιαν αξιόλογη προσπάθεια να αποδοθεί σκηνικά μια ιστορία γυναικείας κακοποίησης κατά την πρόσφατη πανδημία. Η αδυναμία κοινωνικής επαφής λόγω εγκλεισμού έδωσε μια ενδιαφέρουσα δραματουργικά και σκηνικά λύση, με τους διαλόγους να αναπτύσσονται κυρίως μέσω τηλεφώνου. Μικρή επισήμανση, θα ήταν ίσως καλό να αποφευχθεί το μονοδιάστατο του άνδρα-κακοποιητή και της γυναίκας-κακοποιούμενης.
🖋2ο Βραβείο: «Το ορυχείο», του Ιωάννη Λιώρη
Στον συγγραφέα θα προσφερθεί τριήμερη φιλοξενία όπως παραπάνω.
Οι ζωντανές, συναισθηματικά φορτισμένες, χαρακτηρολογικά επεξεργασμένες και σε ωραία γλώσσα «εξομολογήσεις» εργατών, που είναι εγκλωβισμένοι στις στοές ενός ορυχείου αναμένοντας τη διάσωσή τους, δίνουν ένα αξιοπρόσεκτο πανόραμα αφηγήσεων-μονολόγων.
🖋3ο Βραβείο: «Μαθήματα καταστροφικής γραφής», της Αντιγόνης Σδρόλια
Στη συγγραφέα θα προσφερθεί τριήμερη φιλοξενία όπως παραπάνω.
Μια κωμωδία –με στοιχεία παρωδίας– που διακωμωδεί τα Σεμινάρια Δημιουργικής Γραφής, μέσα από ευρηματικές σκηνές και λαϊκούς χαρακτήρες όλων των ηλικιών και προελεύσεων. Χωρίς να αποφεύγονται ορισμένοι πλατειασμοί και μια κάποια σχηματικότητα, οι διάλογοι του έργου είναι ρέοντες.
Τέλος, η Επιτροπή απονέμει, εκτιμώντας ότι διαθέτουν αξιόλογα δραματουργικά στοιχεία, εύφημες μνείες στα έργα (κατά αλφαβητική σειρά τίτλων):
1. «Ματωμένη Αγρυπνία», της Χρύσας Γκοτζαμάνη
[Παρουσιάζονται με ένταση οι τελευταίες δραματικές ώρες του Ισπανού ποιητή Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα.]
2. «Μήπως φταίει η Γκόλφω;», των Βασιλικής Γρηγοριάδου & Μαρίας Συμαλίδου
[Μέσα από τις πρόβες για το ανέβασμα του κλασικού έργου τού Περεσιάδη από μια ερασιτεχνική θεατρική ομάδα, οι χαρακτήρες, ερασιτέχνες ηθοποιοί, αναμετρώνται με τους ρόλους αλλά και με τα θέλω τους στη ζωή, σε μια παράλληλη δράση.]
3. «Ο Θεόφιλος ζει!», του Γιώργου Τζεβελεκάκη
[Ο εμβληματικός ζωγράφος δραπετεύει από το άγαλμά του, ζωντανεύει επί σκηνής και παρατηρεί τη σύγχρονη Ελλάδα.]
4. «Ο σκεπτόμενος», της Μαριάμ Συρεγγέλα
[Πρόκειται για τη σκηνική ανάδειξη πτυχών της προσωπικότητας του Γάλλου γλύπτη Αύγουστου Ροντέν, με φόντο το καλλιτεχνικό του εργαστήριο και την εποχή του.]
5. «Τα άλογα του Διομήδη», της Γεωργίας Στεφανοπούλου
[Πρόκειται για το πολύπλοκο και αδιέξοδο δράμα μιας εσωστρεφούς οικογένειας στην ελληνική επαρχία.]
6. «29 Νοεμβρίου 1943», της Ευτυχίας Παπαναγιώτου
[Λίγο πριν το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων, κρύβεται σε μια οικογένεια κάποιος Αντάρτης, ο οποίος παρουσιάζεται σαν ο άντρας του σπιτιού που γύρισε από την Αλβανία. Όταν ο Γερμανός διοικητής ανακαλύπτει ότι ο άντρας έχει χαθεί και δεν γύρισε ποτέ, η γυναίκα που τον φιλοξενεί αναλαμβάνει δράση.]
Συγχρόνως:
Η Επιτροπή αισθάνεται την ανάγκη να παρατηρήσει ότι η απόφαση για τα βραβεία πάρθηκε με γνώμονα την προϋπόθεση του διαγωνισμού περί πρωτοεμφανιζόμενου/ης συγγραφέα. Είναι λοιπόν φυσικό να πρόκειται για έργα με αρετές αλλά και κάποιες αδυναμίες, οι οποίες –σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό– παρατηρήθηκαν στο σύνολο των κειμένων που κατατέθηκαν.
Ορισμένες από τις αδυναμίες αυτές, οι οποίες θα μπορούσαν να γίνουν αντικείμενο μελλοντικής βελτίωσης της συγγραφικής παραγωγής των διαγωνιζομένων, είναι επιγραμματικά οι κάτωθι:
Α. Ελλιπής δραματουργική εξέλιξη των χαρακτήρων και του έργου. Ενώ αρκετά από αυτά έχουν ενδιαφέρουσες υποθέσεις, ώστε δυνάμει θα μπορούσαν να καταλήγουν σε αξιόλογα έργα, λόγω έλλειψης γνώσης βασικών κανόνων της δραματουργίας (πλοκή, επεξεργασία δραματικών ηρώων, εξέλιξη, κορύφωση κ.ά.), παραμένουν ελλιπή.
Β. Οι χαρακτήρες είναι κατά το πλείστον περιγραφικοί και στερεότυποι, με αποτέλεσμα να αλληλεπιδρούν και να εξελίσσονται ελάχιστα ή καθόλου, ενώ οι συγκρούσεις μεταξύ τους είναι, σε πολλές περιπτώσεις, σχηματικές. Υπογραμμίζεται ότι μια ενδιαφέρουσα ιδεολογική βάση δεν αρκεί για να δώσει ένα άρτιο έργο. Ένα αξιοπρόσεκτο έργο οφείλει να οικοδομηθεί «επί της πραγματικότητας», δηλαδή με αληθινούς και όχι επίπεδους χαρακτήρες, ώστε να αποτυπώνεται το πάντοτε ρευστό και πολύπλοκο της ανθρώπινης κατάστασης.
Γ. Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι και το γεγονός ότι αρκετά από τα έργα ρέπουν προς μια ρητορική με κατ’ επίφαση ιδεολογική, πολιτική κ.λπ. άποψη.
Δ. Η πλέον θεμελιώδης παρατήρηση αφορά στη γλώσσα. Σε πολλά έργα παρατηρείται μια περιορισμένη, υποτίθεται τρέχουσα γλώσσα. Παραμένει ανενεργός αφ’ ενός ο αμύθητος πλούτος της ελληνικής γλώσσας και των ιδιωμάτων της, αφ’ ετέρου μια βασικότατη αρχή της δραματουργίας, ότι η γλώσσα του κάθε ήρωα, μοναδική, όπως άλλωστε η γλώσσα-αποτύπωμα του καθενός, τον αποκαλύπτει και τον χαρακτηρίζει, δίνοντάς του ζωή και μια ολόδική του ταυτότητα. Μια γλώσσα που θα έδινε και στον συγγραφέα, εν τέλει, τη μοναδική του δραματουργική ταυτότητα.
Αγκαλιάζοντας όλες τις προσπάθειες των φίλων της γραφής, που κατέθεσαν τις δημιουργίες τους με εμπιστοσύνη και θάρρος, εκφράζουμε την πεποίθηση ότι όλοι οι καλλιτέχνες που συμμετείχαν θα εξελιχθούν και η δουλειά τους σύντομα θα επιβραβευθεί ακόμα περισσότερο. Αρκεί να συνεχίσουν να γράφουν!
Η Κριτική Επιτροπή
Θεόδωρος Εσπίριτου, Κωνσταντίνος Μπλάθρας, Θανάσης Παπαγεωργίου, Χρυσόθεμις Σταματοπούλου-Βασιλάκου, Ευανθία Στιβανάκη